Waxaa marba marka ka dambaysa sii laba-laxaadsanaya dagaallada ka holcaya gudaha Itoobiya, gaar ahaan gobollada Amxaarada iyo Oromada, iyadoo haatanna dhinaca Tigreega laga soo sheegayo saasaan colaadeed oo muddooyinkan dambe si weyn isu soo taraysa.
Jabhadda Xoraynta Shacabka Tigreega ayaa shaaca ka qaadday in dowladda Xabashida Itoobiya ay aabaabyulayso duullaan cusub oo ay damacsan tahay inay ku qaaddo gobolka Tigreyga. Arrintaas oo kooxdu sheegtay inay werwer iyo walaac xooggan ku abuurtay dadka deggaanka.
War saxaafadeed ay TPLF kasoo saartay arrintan ayay ku xustay in shacabka Tigray-gu ay ku nool yihiin xaalad aad u xun oo ay sababtay xasuuqa lagu hayo dadka deggaanka. Waxaa kale oo ay ka dhawaajisay in dadkii ka badbaaday xasuuqii dowladda ay iyaguna u le’anayaan cuduro kala duwan iyo macaluul.
Sida lagu xusay bayaanka, heshiiskii Pretoriya ee 2022-kii dhex-maray maamulka Abiy iyo kooxda Tigrey ayaan waxba ka tarin joojinta xasuuqii lagu hayay guud ahaan shacabka Tigrey, gaar ahaan kuwii ku hoos-jiray ayaa la yiri gacanta soo-duulayaasha, kuwaas oo heyb ahaan loo beegsaday, loona geystay dhibaatooyin isugu jira dil, afduub iyo weliba jir-dil.
Maamulka Abiy Axmed ayay kooxdu ku eedaysay in jihooyin kala duwan uu kasoo hubaynayo maleeshiyaad, si ay u dhibaateeyaan shacabka Tigrey-ga. Waxaanay kooxdani ay qaylo-dhaan u dirsatay waxa loogu yeero beesha caalamka oo ay ugu baaqeen inay garwaaqsadaan in falalkan ay yihiim mas’uuliyad-darro ka dhan ah heshiiskii nabadda ee Pretoriya.
Dhawaan ayay ahayd markii iska hor’imaad u dhaxeeyay ciidamada Tigreega iyo kooxo kale oo hubeysani uu ka dhacay degmada Wejerat ee gobolka Tigray. Kaas oo walaac xooggan laga muujiyey lagana cabsi-qabo in horseed uu u noqon karo dagaal sokeeye oo dhiig badani uu ku daato, oo mar kale dib uga qarxa gobolkaasi.
In ka badan 600,000 (Lix Boqol oo Kun oo Qof) ayaa lagu qiyaasay tirakoobka dadkii ku dhintay dagaalkii 2020-ka ka bilawday gobolka Tigrey ee socday muddada labada sano ah, kuna barakaceen dad ka badan 2.5 milyan oo qof (Laba dhibic Shan Milyan oo Ruux).